Zeezout

Garam laut

Zeezout is zout dat uit zeewater is gewonnen. De manier waarop het zout wordt gewonnen verschilt. Zo zal in gebieden waar de zon volop schijnt het zout worden gewonnen door verdamping door de zon, terwijl in gematigde streken het zout wordt gewonnen door het zeewater te verwarmen. In tropische en subtropische streken, zoals op bijvoorbeeld Bonaire of in Indonesië en langs de Noordafrikaanse kust, zal het water op natuurlijke wijze verdampen, terwijl men bijvoorbeeld langs de Ierse kust het water kunstmatig laat verdampen. In 1 liter zeewater zitten ongeveer 35 gram zouten. De belangrijkste mineralen zijn natriumchloride, magnesiumchloride, natriumsulfaat, calciumchloride en magnesiumbromide. Ongezuiverd zeezout bevat deze stoffen. Wordt het zout gespoeld, dan verdwijnen de meeste minerale stoffen uit het zeezout.

- Landzout of steenzout
- Zeezout

Langs de kusten worden zoutpannen aangelegd. Dit zijn ondiepe kuilen, omgeven door lage muurtjes. In deze pannen wordt het zeewater gepompt en door het water steeds naar andere pannen te pompen verdampt het water steeds meer. In de laatste pan bevindt zich dan het water met de hoogste concentratie zout. Hier is de verzadiging zo hoog, dat het zout in de vorm van kristallen op de bodem neerslaat. Deze zoutkristallen worden bij elkaar geharkt en gereinigd.

Bij gunstige weersomstandigheden, weinig wind, ontstaat er een dun vliesje op het water, dat bestaat uit zout. Dit wordt " Fleur de sel" genoemd. Men gebruikt het woord "fleur", bloemen, omdat het lijkt of het water bedekt is met ijsbloemen. Dit zoutvlies wordt voorzichtig opgeschept en verzameld. Dit is het duurste zeezout, omdat alles handmatig wordt opgeschept en het werk tijdrovend en zwaar is. De opbrengst is laag, want om 1 kilo zout te vergaren is 35 vierkante meter water nodig. Dit zout is fijn van structuur en het bevat nog veel verschillende soorten mineralen. Fleur de sel bestaat uit 97% natriumchloride, 0,5% calciumsulfaat, 0,3% magnesiumchloride, 0,2% magnesiumsulfaat en 0,1% kaliumchloride, de rest is water.

Dit zout wordt gewonnen in Trapani (Sicillië), Cervia (Italië), op Ibiza en Mallorca (Spanje), in de Algarve in Portugal, Zuid Afrika, Bali (Indonesië) en Madagaskar.

Het spreekt voor zich dat zeezout zout van smaak is. De smaak wordt ook beïnvloed door het aanwezig zijn van reststoffen, zoals algen en dergelijke. Hiervan is alleen sprake als het zeezout niet is gezuiverd. Het percentage ongezuiverd zeezout, dat in de winkel wordt verkocht, is redelijk klein. Het meeste zout wordt weer gekristalliseerd en daarna verkocht. Zou het zout een te hoge concentratie sulfaat en magnesium bevatten, dan zou het zout bitter smaken. Sommige mensen zijn van mening dat zeezout beter smaakt dan gewoon zout en dat het gezonder zou zijn. Als er gebruik gemaakt wordt van gezuiverd zeezout, is het smaakverschil te verwaarlozen.

De Romeinen hadden vroeger al zoutpannen waarin zeewater werd verdampt om zo zout te winnen. In die tijd was zout erg duur en werd het weinig gebruikt, omdat het moest worden ingevoerd met schepen.

Aan het eind van de 19e eeuw werd het zout in onze bodem ontdekt en werd het ook veel goedkoper. Vanaf die tijd werd het zout gebruikt om voedsel te conserveren en op smaak te brengen.

Het zoutgehalte varieert per zee, zo is het gemiddelde zoutgehalte van zeewater ongeveer 3,5%. De Oostzee bevat 1,2%, de Noordzee 3%, de Middellandse Zee 3,8% en de Dode Zee 28% zout. Het zout is in het water gekomen doordat het is opgelost uit steenlagen. Door de regen spoelt het zout uit het gesteente en via het grondwater en de rivieren komt het water in de zeeën. Doordat het water door de zon verdampt zetten zich zoutkristallen zich op de zeebodem af. Die zorgen er voor dat het zeewater zout blijft. Verdampt er veel water, zoals in de Dode Zee, dan blijven er meer zoutkristallen in het water, waardoor het zoutgehalte stijgt.

In Frankrijk, Spanje, Portugal, Italië en Afrika wordt het zeewater in kunstmatig aangelegde zoutbekkens gepompt. De zon en de droge wind zorgt voor de verdamping, waardoor zoutkristallen zich op de bodem ophopen. Als het water volledig is verdampt blijft het zout achter. De zoutlagen worden machinaal of met de hand "geoogst". 30% van al het zout bestaat uit zeezout, 70% is steenzout, dat uit de bodem wordt gewonnen. Dit steenzout is ontstaan doordat vroegere zeeën zijn opgedroogd, de bodem met zand is bedekt en de zoutlagen worden nu weer gewonnen.

Frankrijk produceert veel zeezout. Vooral in de Camarque en Bretange wordt zeezout gewonnen. Uit Bretangne komt het wereldberoemde Keltische zeezout. Hier bevindt zich een lagune met een bodem van grijze klei. Door deze grijze klei krijgt het hier gewonnen zout een grijze kleur. Dat wordt door de kleur "Sel Gris" genoemd. Het zout wordt op natuurlijke wijze gezuiverd en het eindresultaat is grijs van kleur en nog redelijk vochtig van structuur.

Zeezout wordt in de supermarkt en in de natuurvoedingswinkels verkocht.

De Romeinse soldaten werden met zout betaald. Die portie zout werd "salarium" genoemd, waarvan ons woord salaris is afgeleid.