Banaan

Pisang

Musa

Musaceae / fruit

Een banaan is een langwerpige, licht gebogen vrucht, die afkomstig is van de bananenplant. In Suriname spreekt men van bacove als het om de vrucht gaat die rechtstreeks uit de schil gegeten kan worden en van banaan als het om groene bakbananen gaat. In Indische gerechten wordt de banaan meestal pisang genoemd, het Maleise woord voor de vrucht.

De vrucht is, zoals die in Europa gegeten wordt, meestal geel, in de vorm van een circa 20 cm. lange en 3 cm. dikke ronde staaf. De vruchten van de commerciële banaan bevatten geen zaden. De vrucht is driehoekig en als deze dwars doorgesneden wordt, zijn in het centrum de niet uitgegroeide zaden als zwarte puntjes nog te zien.

De vruchten groeien aan trossen, die 30-40 kilo zwaar kunnen worden. De trossen bestaan uit kammen (handen) en de kammen weer uit een aantal vingers (de losse banaan). Alle bananen in zo'n tros zijn tegelijk rijp en ze zijn rijp niet lang houdbaar. Daarom worden de bananen voor export naar andere landen onrijp geoogst en verpakt in dozen waarin trossen zitten van ongeveer 18 kilo. Binnen 48 uur na het oogsten worden de bananen in gekoelde schepen geladen en onder andere in 2-4 weken naar Europa gebracht.

De bananen worden in koelhuizen tot rijping gebracht met behulp van ethyleengas. Dit duurt gemiddeld 24 uur bij een temperatuur van 16 graden.

De bananen worden uitgeleverd in de kleur zoals de klant wenst. Meestal is dit groen met de uiteinde iets gelig. Om alle bananen in de dozen dezelfde kleur en temperatuur te laten krijgen wordt er gebruikgemaakt van geforceerde koeling. De luchtstroom wordt zo geleid dat de lucht alleen door de bananendozen heen kan. Hierdoor blijven de temperatuurverschillen zo gering mogelijk. Vandaar ook de gaten in de dozen.

- Pisang barangan
- Pisang ambon putih
- Pisang awak
- Pisang berangan
- Pisang mas

Tijdens de rijping wordt zetmeel omgezet in suiker. In onrijpe bananen zit 20 keer zoveel zetmeel als suiker en aan het eind van de rijping is dat omgekeerd waardoor de banaan een zoete smaak krijgt.

De bloem die onder aan de tros zit, is ook eetbaar en heeft en ietwat wrange en licht zoete smaak. Deze bloem wordt in sommige landen in Azië rauw gegeten.

De banaan is een van de oudste geteelde gewassen in de wereld. In boeddhistische geschriften is de banaan al in de zesde eeuw voor Christus te vinden. De commerciële bananenproductie begon rond 1871 in Costa Rica.

De banaan groeit het beste in voedselrijke vochtige grond. De grond moet wel goed vocht doorlatend zijn, want anders bestaat de kans dat er wortelrotting optreedt. Ze verdragen een minimumtemperatuur van 16 graden. Hoe warmer hoe beter voor de vruchtvorming.

De banaan is in de supermarkt, op de markt en bij de groenteboer te koop.

Mensen met een bananenallergie kunnen last krijgen van roodheid in het gezicht, moeilijkheden met ademhalen, tintelingen en/of jeuk in de mond. Vaak treedt de bananenallergie op in combinatie met pollen- en/of latexallergie.

De bananenplant wordt vermeerderd door de uitlopers te planten. Hierdoor is er dus weinig genetische variatie. Daarom zijn deze bananenplanten erg gevoelig voor aantasting door ziekten en insecten, vooral door de schimmelziekten Zwarte Sigatokaziekte en Panamaziekte.

Daarnaast zijn in de plantages door de continue teelt van bananen aaltjes een zeer groot probleem. De black weevil tast ook vaak de plant aan.

De bananenspin is een zeer giftige spin en komt nog wel eens voor in aanvoerhavens zoals Rotterdam, omdat ze meekomen tussen de bananentrossen. Het zijn bruine kamspinnen. Ze eten geen banaan maar insecten en vogels die er op af komen.