Selderie

Seledri

Apium graveolens

Schermbloemen (Apiaceae)

Met selderie wordt doorgaans de bladselderie bedoeld; met selderij de knol- en de bleekselderij, die als groente worden gebruikt. Selderie wordt aan zware soepen als bonen- en erwtensoep toegevoegd vanwege de frisheid.

Selderie is tweejarig, heeft een penwortel, een bladrozet in het eerste jaar en bebladerde stengels in het tweede jaar. Hij vormt in het tweede jaar groene tot crèmekleurige bloemen. De selderieplant heeft geurige, getande, lichtgroene blaadjes. Het is een tweejarige plant, die in zachte winters groen zal blijven, maar die natte of zeer strenge winters soms niet overleeft. Snij- of bladselderie is een plant die soms tot bijna 100 cm. hoog kan worden. Door elke keer de stengels af te snijden, zal er elke keer weer nieuw jong uitgelopen blad geoogst kunnen worden. De plant is echt een aanrader om dicht bij de keukendeur te houden. Het is een makkelijke plant om te kweken en kan op zowel humusrijke als schralere gronden staan. Voor de wintervoorraad, is de selderie goed in te vriezen. Om te drogen is dit kruid niet geschikt.

Selderie kan het best elk jaar opnieuw gezaaid worden, want op het moment dat in het tweede jaar de bloemstengels verschijnen wordt het blad bitter en komt er ook vrijwel geen nieuw blad meer aan de plant.

Tegenwoordig is selderie een populair kruid en groente in Europa. De bladeren worden soms gesnipperd en gebruikt om te garneren (net zoals peterselie), maar meestal wordt het kruid meegekookt in soepen en sauzen om de smaak te verbeteren. Hiervoor kan ook gebruik gemaakt worden van de knol (vaak in combinatie met andere kruiden). Daarnaast kan de gekookte knol ook gegeten worden als groente. In Engeland en de VS is de soort met dikke stengels populairder dan de knol; de knol is daarentegen populairder in Europa. Als keukenkruid wordt meestal voor bladselderie gekozen maar ook het malse jonge blad van andere soorten selderie zoals knol- en bleekselderij kan op dezelfde manier gebruikt worden.

Selderie speelt een belangrijke rol in de Creoolse keuken in New Orleans, waar de takken van selderie gebruikt worden in gerechten zoals gumbo.

Selderiezaden hebben een zelfde aroma maar dan een stuk sterker. De zaden kunnen vermalen en gemengd worden met zout (industrieel wordt het vaak gemaakt van selderieknol extract) om de dosering te vereenvoudigen. De zaden zijn licht bitter waardoor het beperkt gebruikt moet worden. Ondanks de bitterheid kan dit kruid een belangrijke bijdrage leveren aan gekookte groenten.

- Bleekselderie
- Knolselderie

Blad en stelen: Aromatisch, kruidig en een beetje bitter. Selderie kan in koude en warme gerechten gebruikt worden. Door koken gaat de smaak niet verloren. Meekoken vermindert de bitterheid van de smaak. Zaad: Kan in z'n geheel of gekneusd gebruikt worden.

De bakermat van selderie is India. Vandaar werd ze door reizigers naar Zuid­-Europa meegebracht. Daar groeide ze vooral aan de zeestranden en in zoutwatermoe­rassen. Homerus noemt het kruid in zijn epos. In de klassieke oudheid in Griekenland werd het als een heilig kruid beschouwd. De Romeinen waardeerden selderie zeer voor zijn culinaire kwaliteiten.

Daarnaast was er ook bijgeloof verbonden met het kruid in deze tijd; het zou ongeluk kunnen brengen in bepaalde omstandigheden. Vanuit het Middellandse-Zeegebied verspreidde het kruid zich over de rest van Europa. Rond de Middellandse Zee wordt selderie al meer dan 3000 jaar verbouwd. Het kruid verspreidde zich naar Centraal en Noord Europa als gevolg van een bevelschrift van Karel de Grote.

Selderie kan heel goed door zaaien worden vermeerderd. Deze wordt in maart gezaaid in een zaaibakje, hierbij het liefst in kleine polletjes zaaien (makkelijk voor het uitplanten later). Met tussenpozen kan je tot eind mei zaaien. Daarna zaai je rond 15 juni voor wintergebruik.

Voor selderie wordt vochthoudende grond aanbevolen; grond met toegevoegd organisch compost of mest is hiervoor dus geschikt. Geef tijdens warme periodes de selderie geregeld water als de grond goed gedraineerd is. Schep enkele weken vóór het uitplanten van de zaailingen organische compost of mest in de grond.

Schoffel voorzichtig tussen de selderieplanten, want het onkruid ontneemt veel voedingsstoffen, licht en vocht aan de planten. Veelvuldige, ondiepe grondbewerking houdt het onkruid onder controle en houdt het grondoppervlak los. Ga niet te diep de grond in, want de wortels van selderie bevinden zich zeer dicht aan het oppervlak.

Selderie koop je bij de groenteboer of in de supermarkt.

De bladeren en stelen van selderie stimuleren de vertering van voedsel. De zaden en gedistilleerde olie van de zaden helpen gifstoffen uit het lichaam verwijderen, verminderen zwellingen en verlichten artritis en jicht.

Verdere geneeskrachtige werkingen van de selderij: Eetlust opwekkend, vocht afdrijvend, verlicht nier- en blaasziekten, koortswerend, tegen winderigheid, tegen constipatie, stofwisseling stimulerend, tegen nierstenen, verlichting bij reuma, ontgiftigend, tegen jicht, stemming verbeterend, daardoor ook tegen depressies en zenuwklachten, tegen slecht ruikende adem (na het eten van knoflook, wordt het kauwen op selderij dan ook aangeraden).