Karper

Ikan karper / ikan mas

Cyprinus carpio

Cyprinidae / echte karpers

De karper is herkenbaar aan zijn 4 baarddraden, twee korte op de bovenlip, twee lange in de mondhoeken. Er zijn veel verschillende ondersoorten, die alleen verschillen in schubbenpatroon. Wilde karpers wijken sterk af van de gekweekte soorten, doordat het visvlees over het hele lichaam roodgekleurd is. Daardoor hebben ze ook een groter uithoudingsvermogen en doordat het lichaam meer in balans is, zijn ze ook beweeglijker en daardoor moeilijker aan de hengel te vangen. De gekweekte soorten hebben hoofdzakelijk wit vlees.

- Boerenkarper
- Goudkarper
- Koikarper
- Cyprinus carpio
- Cyprinus rubrofuscus

In Nederland en België wordt karper doorgaans niet veel gegeten, de vis heeft een karakteristieke smaak en is moeilijk te ontbenen. In grote delen van Centraal-Europa (in het bijzonder Polen en Hongarije) wordt de karper wel gegeten. De vis wordt verwerkt in vissoep of in moten gepaneerd en gebakken. Ook in Oost-Azië is de vis populair. Karpers worden in Midden Europa vooral in vijvers gekweekt. Vroeger waren dat vooral de vijvers bij watermolens. In Duitsland wordt de karper vooral rond de kerstdagen gegeten.

De vis wordt gepaneerd gebakken, gestoofd of gegrild gegeten. De smaak is erg afhankelijk van het voer dat de vis wordt gegeven en van de waterkwaliteit waarin hij leeft. De vis wordt jong gegeten om zo te voorkomen, dat hij een grondsmaak krijgt.

Het oorspronkelijke leefgebied van de karper is het gebied rond de Zwarte Zee, de Kaspische Zee en het Aral Meer. Met behulp van de mens is de karper verspreid van de delta van de Rijn tot aan de Amoer in Noord China en zijn zodoende een oostelijke en een westelijke ondersoort ontstaan.

De karper is een vis die de bodem omwoelt. De karper doet dit als hij op zoek is naar eten, voornamelijk planten en waterinsecten. Samen met de omgewoelde bodempartikels leidt dit tot het troebel worden van het water en een afname van de onderwaterflora. De karper is geen roofvis. De karper aast ook in de ondiepe sterk begroeide gedeeltes van het water en dicht tegen de oever.

Karpers worden in ondiepe, "warme" zoetwaterplassen uitgezet. Ook leven ze in langzaam stromende rivieren, zelfs tot dicht bij de monding, waar het water enigszins brak wordt. Als jonge vis leeft hij van plankton en als volwassen vis eet hij waterplanten en bodemdieren, zoals slakken, wormen en insectenlarven.

Karpers in visvijvers worden meestal bij een lengte van 35 cm. en een gewicht van 1 kilo gevangen. In het wild kunnen ze wel 1,2 meter worden en een gewicht van meer dan 35 kilo halen en wel 50 jaar worden. In vijvers worden ze niet ouder dan 2 jaar.

De paaitijd ligt in Europa tussen mei en juli, als de watertemperatuur boven de 17°C ligt. Kuit wordt geschoten tussen de oeverplanten, in stilstaand water of in ondergelopen weilanden. Het vrouwtje legt, afhankelijk van leeftijd en grootte zo'n 1,5 miljoen eitjes. Deze eitjes "plakken" aan de waterplanten vast. Na het uitkomen van de eieren zakken de jonge visjes naar de bodem, omdat hun zwemblaas nog niet goed ontwikkeld is. Vaak vallen de jongen ten prooi aan andere waterdieren.

De grootste karper ter wereld tot nu toe, gevangen in Frankrijk weegt 42,6 kg. Het Nederlands record is een uitzonderlijk grote karper van ruim boven de dertig kilo. Het Belgisch record staat op 40 kg.