Kardemom

Kapulaga

Elettaria cardamomum

Gember-familie

Kardemom is familie van de gember. Het is ook bekend onder de naam groene kardemom. Het is een meerjarige kruidachtige plant van ongeveer 2 tot 3 meter hoogte. Hij heeft lancetvormige bladeren. De bloemstengel groeit uit een zijscheut vlak boven de grond en kan zo'n anderhalve meter hoog worden. De bloemen zijn roze met wit en ze gloeien als aren. Kardemom heeft zaadhulzen met grijs tot roodbruine onregelmatige zaden.

- Kapulaga Jawa (Amomum compactum)
- Kapulaga India (Elettaria cardamomum)

Kardemom heeft een zoete, scherpe geur en smaakt naar bergamot, citroen en kamfer. Kardemom wordt onder andere in koekkruiden, gebak, toetjes en curries toegepast. De etherische oliën zullen na het malen van de zaden snel vervliegen en daardoor zal de smaak vervagen. Daarom kun je beter de zaden op het laatst malen dan kardemompoeder te gebruiken. Je kunt de hulzen met de zaden stampen en dan de vliezen verwijderen. Zo verlies je weinig van de geur en smaak van de kardemom.

Je kunt ook de peulen met de zaden er in licht kneuzen. Dan stoof je ze mee in je gerecht en haalt later de vliesjes er weer uit. Zo is er tijd genoeg om de smaak en het aroma tot ontwikkeling te laten komen.

Het meest verkocht is de groene kardemom, maar je hebt ook zwarte kardemom. Zwarte kardemom heeft een duidelijke rook- en mintsmaak. Het wordt soms aan garam masala toegevoegd om curries te kruiden. Beide kardemomsoorten zijn compleet anders van smaak en absoluut niet onderling uitwisselbaar. Vooral niet in zoete gerechten.

In Azië kruidt men ook vlees en rijst met kardemom. Ook wordt het vaak gebruikt in allerlei soorten koekjes en gebak, hoofdzakelijk om de heerlijke geur die het gebak dan verspreidt. In de Arabische wereld wordt kardemom niet alleen gebruikt in rijstgerechten, maar is het vooral populair in de koffie. Koffie met kardemom is een teken van gastvrijheid.

De groene peulen worden ook in thee, soepen en sauzen gebruikt of in warme Glühwein. Ook kun je kardemom gebruiken over fruitgerechten met appels, peren of sinaasappels.

Kardemom komt oorspronkelijk uit het zuiden van India, Sri Lanka, Irak en Thailand. Een belangrijk exportland is Guatemala. Andere kardemomproducenten zijn Tanzania, Madagaskar en Vietnam.

De plant groeit met name in tropische gebieden met een hoge luchtvochtigheid, neerslag tussen 2500-4000 mm, minstens 136 dagen neerslag per jaar, gemiddelde jaarlijkse temperatuur tussen 23-28 ° C.

Kardemom groeit goed in de halfschaduw in een vruchtbare goed gedraineerde grond. De plant bloeit het hele jaar door, maar de meeste bloemen komen tussen januari en mei. Vanaf oktober tot december worden de peulen vlak voordat ze rijp zijn met de hand geplukt, want als ze rijp zijn, zouden de zaden uit de hulzen springen.

De planten worden vermeerderd door scheuren of door zaaien.

Zwarte kardemom kan in vrij grote hoeveelheden gebruikt worden zonder dominant te zijn en versterkt de smaak van andere kruiden. De smaak is frisser dan die van gewone kardemom, bovendien smaken de peulen naar rook omdat ze boven houtvuren gedroogd worden.

Kardemompoeder en kardemomzaden zijn in de supermarkt en in de oosterse toko te koop.

Belangrijkste eigenschappen van kardemom is dat het de spijsvertering verbetert en winderigheid, kramp, zuurbranden, misselijkheid en indigestie vermindert. Kardemom heeft een gunstige uitwerking op maagklachten en is, doordat het maagsappen stimuleert, eetlust bevorderend. Het stimuleert de stofwisseling en kan dus ook helpen in de strijd tegen overgewicht.

Kardemom kan ook helpen bij hoest, heesheid, griep, luchtweginfecties, blaasontsteking en gistinfecties. Door het kauwen op kardemompitten krijg je een frisse adem.