Kleurstof

Pewarna

Kleurstoffen zijn stoffen die door fabrikanten aan producten worden toegevoegd om ze te kleuren. Er zijn kleurstoffen die in de natuur ook voorkomen, zoals in groene planten of fruit. Dit zijn natuurlijke kleurstoffen. Er zijn ook kleurstoffen die in de natuur niet voorkomen. Dit zijn synthetische kleurstoffen. Azo-kleurstoffen zijn een groep synthetische kleurstoffen waarvan de veiligheid regelmatig ter discussie staat.

Op het etiket van een product zijn de namen van kleurstoffen afgekort tot een E-nummer. Over de Azo-kleurstoffen vertelt het Voedingscentrum het volgende: Azo-kleurstoffen zijn synthetische kleurstoffen. Dat betekent dat de kleurstoffen chemisch bereid zijn. Azo-kleurstoffen komen in de natuur niet voor. Ze worden door fabrikanten vooral toegepast in felgekleurd snoep, frisdrank en alcohol.

Azo-kleurstoffen zijn veilig. Uit één Engelse studie zou blijken dat kinderen hyperactief worden van azo-kleurstoffen, maar volgens de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) zijn de effecten verwaarloosbaar klein. De Europese Unie heeft niettemin uit voorzorg besloten dat producten met azo-kleurstoffen een waarschuwing moeten hebben op het etiket.

Voedingskleurstoffen kun je dus gebruiken om je eten mee te versieren. Ze zijn heel gemakkelijk te gebruiken. Je giet een beetje van de substantie, vloeistof of poeder in een mengsel. Bijvoorbeeld door een pan met gekookte rijst, door je pannenkoekenbeslag, door je cake beslag voor taart, cupcakes of cakepops, in je water, in je ijsblokjes of waterijsjes om in te vriezen of versgebakken brood.

Kleurstoffen worden gebruikt om levensmiddelen er beter en aantrekkelijker uit te laten zien. Je gebruikt het, als door de bereiding de originele kleur flink is vervaagd. Met wat kleurstof kan je de oorspronkelijke kleur ophalen, waardoor je gerecht er fris uitziet. Je kunt ook door een frisse kleur misleid worden, want frisgekleurd wil dus niet altijd zeggen, dat het product ook vers is. Felle kleuren zijn voor kinderen erg aantrekkelijk, daarom wordt snoepgoed vaak met extra kleurstoffen felgekleurd. De kleur wordt vaak op de te verwachten smaak afgestemd. Een snoepje dat naar aardbeien moet smaken zal een rode kleur krijgen, bij banaan hoort geel.

De wetgever wordt steeds kritischer op kleurstoffen, omdat niet van elke kleurstof duidelijk is dat hij niet gevaarlijk is voor de gezondheid. In de loop der tijd werden steeds minder kleurstoffen toegelaten. Van de bestaande 80 kleurstoffen waren er in de 70er jaren nog maar zeven over. In 1993 werd er in Europa een levensmiddelenwet aangenomen, waarin opgenomen werd waaraan kleurstoffen moesten voldoen. Nog steeds is niet duidelijk wat de uitwerkingen van kleurstoffen op de lange termijn zijn.

Kleurstoffen mogen niet aan alle levensmiddelen worden toegevoegd, zo is het verboden om vis, vlees, bier, kruiden, aardappelproducten en chocolade met kleurstoffen extra te kleuren.

Synthetische kleurstoffen hebben geen smaak, of ze moeten gecombineerd zijn met smaakstoffen. Natuurlijke kleurstoffen hebben de smaak van de plant of vrucht waaruit ze zijn gemaakt nog in lichte mate. Ik denk hierbij aan pandanpasta. De kleur is heldergroen en de smaak van pandan is nog steeds aanwezig. Zo ook met saffraan. Dat kleurt je gerecht geel en geeft ook de saffraansmaak aan je gerecht. Evenzo met kunyit en rode kleurstof uit bieten.

Van oudsher werden voedingsmiddelen al gekleurd, al was dat dan meestal alleen met natuurlijke kleurstoffen, die in vruchten of groenten voorkwamen. Door de ontwikkeling van de chemische industrie kwamen de kunstmatige kleurstoffen op de markt, zonder dat er werd stil gestaan bij de gevaren van deze stoffen.

Kleurstoffen zijn te koop in de oosterse toko. De natuur- en reformwinkels verkopen alleen de natuurlijke kleurstoffen.