Doperwt

Kacang polong

Pisum sativum

Vlinderbloemenfamilie / erwt

De doperwt is een peulvrucht, die groeit aan een eenjarige plant. Er zijn verschillende soorten erwtenplanten. Er zijn klimmende soorten, die ondersteuning nodig hebben van gaas of rijshout. Andere soorten hebben geen klimranken en groeien daardoor als bodembedekker. Vooral de laatste soort wordt voor de consumptie aangeplant, want die is machinaal te oogsten. De klimmende soorten staan meestal in de volkstuin, omdat deze minder grondoppervlak vereisen. De peulen moeten echter wel met de hand geplukt worden.

Door hun vermogen om stikstof aan hun wortels te binden in de vorm van kleine knolletjes, wordt de vlinderbloemige ook als groenbemesting gebruikt. De jonge planten worden ondergeploegd om zo een betere bodemstructuur te vormen voor het hoofdgewas.

De planten hebben blauwgroene bladeren, met witte tot lilakleurige bloemen. Ze worden al naar de soort tot 2 meter hoog. De bloemen zijn zelf bestuivend, ze bloeien ongeveer drie dagen. Na 21 dagen is de hele plant uitgebloeid. De peulen zijn al naar gelang de soort groen tot donkerpaars van kleur. De peulen bevatten 4 tot 10 erwten.

De erwten worden geoogst als ze nog niet rijp zijn. Ze worden naar grootte ingedeeld in klassen: zeer fijn, extra fijn, fijn en middelfijn. Vroeger waren de zeer fijne erwtjes de nog heel jonge erwten en de middelfijne waren bijna rijp. Tegenwoordig zijn er al rassen gekweekt, die zeer fijne erwten leveren, ook al zijn ze bijna rijp.

- Kapucijner
- Sugar snaps
- Peulen

De doperwt heeft een zoete smaak. Verse doperwten worden onrijp geoogst, want dan zijn de suikers in de zaden nog niet omgezet in zetmeel. Daardoor hebben de erwten hun zoetige smaak behouden.

Doperwtensoort, ‘Kelvedon Wonder‘ levert heerlijk zoete doperwten. De planten worden maar ca. 60 cm. hoog en kunnen daardoor zonder gaas of rijshout geteeld worden. Dit middelvroege ras vormt grote, kromme peulen in overvloed. Het is een kreukzadig ras, met de specifieke, extra zoete, doperwten-smaak.

De erwt komt oorspronkelijk uit Klein Azië en vooral uit Turkije. Daar waren de erwten een belangrijke leverancier van proteïne. Ook werd het gebruikt als veevoer. Tegenwoordig wordt de erwt voor de menselijke consumptie en als diervoer geteeld. Het stro bevat veel voedingsstoffen en wordt daarom aan de dieren gevoerd. Behalve het droge erwtenstro worden ook de groene erwtenplanten versnipperd en ingekuild om als veevoer voor de winter te dienen.

Erwten worden in de gematigde zones op aarde aangeplant. Bonen kan je op elke goed gedraineerde, humus- en kalkrijke grond verbouwen. Dit verkrijg je door compost of turf door de grond te spitten. De grond mag niet te nat of te stijf zijn. In natte gronden worden de bladeren geel, terwijl op zware, ondoordringbare kleigronden de teelt wel eens mislukt. Lichte grond past zeer goed voor de vroege teelt. Als de erwten een zekere hoogte bereikt hebben kan je ze lichtjes aanaarden. Breng op tijd rijshout aan voor de hoge variëteiten. Je kunt ook werken met stevige steundraad.

Zaaien: vanaf februari – bij niet vriezend weer – tot in april direct in de vollegrond. Zaai op regels of rijen met een onderlinge afstand van 45 cm. en zet de erwten in de rij 5 cm. uit elkaar. Zorg dat de grond tijdens de groei voldoende vochtig blijft. Gebruik vooral geen verse stalmest.

Oogst: van juni tot half juli. Pluk de peulen als de erwten nog sappig zijn. Plukt u te laat dan worden de erwten melig van smaak. Regelmatig doorplukken is dus aan te raden.

Deze vlinderbloemigen hebben de eigenschap om in hun eigen stikstofbehoefte te voorzien en zelfs nog een overschot daarvan in de bodem achter te laten. Plant daarom NOOIT tweemaal erwten op dezelfde plaats! Kom pas na 5-7 jaar terug voor deze teelt. Mits men zorgt voor een goede structuur in de grond, die vooral verkregen wordt door goed diep los spitten.

Tegenwoordig worden de erwten meestal groen te koop aangeboden. Ze worden als conserven verkocht in blik of in glas, ingevroren of soms ook vers. Verse erwten zijn alleen in juni en juli verkrijgbaar, omdat verse erwten niet lang houdbaar zijn.

In de supermarkt zijn de genoemde erwten te koop. Soms zijn de verse erwten bij de groenteboer verkrijgbaar.