Daun Pandan

Schroefpalmblad

Pandanus amaryllifolius

Pandanaceae / schroefpalm

Pandanus amaryllifolius heeft fel groene, smalle, gladde geurige bladeren. Elk blad heeft een nerf in het midden over de hele lengte. De pandanplant groeit onder andere in de Filippijnen, Sri Lanka en Indonesië.

De lange puntige bladeren, die wel 50 centimeter lang kunnen worden, geven een heel geurig aroma af aan zowel zoete als hartige gerechten. In Indonesië wordt er regelmatig een gekneusd pandanblad meegekookt in de rijst voor de lekkere smaak. De bladeren worden ook samengebonden mee gestoofd in curries of kokosmelk.

Ook wordt vis of vlees in pandanbladeren gewikkeld en daarna gestoofd of gegrilld. De smaak en geur van de pandan wordt dan door het gerecht opgenomen. Het pandanblad wordt, net als bijvoorbeeld laurier bij ons, niet opgegeten.

Uit pandanbladeren wordt ook een groene pasta gemaakt die gebak of puddingen een bijzonder aroma, kleur en smaak geeft. Omdat ze zelden bloeit wordt ze doorgaans door jonge uitlopers vermenigvuldigd.

- Pandanus cookii
- Pandanus odorus
- Pandanus gemmifer
- Pandanus spiralis

Leg een knoop in een blad (door de kneuzing komen de smaken vrij) en laat meekoken in rijst of curry. Het blad wordt ook gebruikt om kip of vis in te wikkelen en roosteren/grillen. De bladeren worden, vers of gedroogd, vooral veel gebruikt bij de bereiding van Thaise en Indonesische rijst- en curryschotels en geven een wat nootachtige vanillesmaak af.

Om de smaak over te brengen worden de bladeren soms meegekookt (gebundeld, zodat ze makkelijk weer verwijderd kunnen worden) of bijvoorbeeld eerst geweekt in kokosmelk die dan later aan het gerecht wordt toegevoegd. Ook kunnen de bladeren tot een mandje verwerkt worden waarin de rijst vervolgens gekookt of gestoomd wordt.

In een Thais kipgerecht wordt de kip in de bladeren gewikkeld en dan gegaard. Die bladeren hebben een heerlijke, nootachtige geur die zeer geliefd is en veelvuldig gebruikt wordt in Indonesië en omringende landen. Deze lekkere geur vind je ook terug in versgebakken witbrood en jasmijnrijst, daarom ook wel pandanrijst genoemd.

De pandanus amaryllifolius is een gecultiveerde pandansoort. Er bestaan veel pandansoorten, maar ze worden niet allemaal in de keuken gebruikt. Ze komen in de tropen voor, maar waar hij oorspronkelijk vandaan komt is niet duidelijk. Men denk dat de pandanplant van de Molukken stamt.

Pandanus amaryllifolius heeft luchtwortels en de bladeren groeien aan het bovenste gedeelte van de plant. De jonge uitlopers kunnen gemakkelijk worden verwijderd en opgekweekt in een container of in de volle grond. De jonge planten moeten in de halfschaduw en met weinig water wortel schieten. Daarna kan de plant in de volle zon in een goed gedraineerde vochtige, humusrijke, licht zure grond geplant worden.

Vooral in de droge warme tijd heeft hij behoefte aan extra water. Door de jonge uitlopers zal er spoedig een bossige plant ontstaan, die al naar de soort wel tot 6 meter hoog wordt.

Als kamerplant is de pandan niet geschikt, omdat hij de droge atmosfeer in de huiskamer niet verdraagt.

De daun pandan zijn vers, gedroogd of ingevroren te koop in de toko.