Asem

Tamarinde

Tamarindus indica

Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)

De tamarinde is een tot 25 meter hoge, groenblijvende boom. De vruchten zijn 7-20 cm. lange, bruine peulvruchten. De ovale, harde zaden liggen ingebed in donkerbruin, zurig aromatisch smakend vruchtvlees. De planten dragen gewoonlijk na 4-6 jaar vruchten. De oogst kan jaarlijks 300 kg vruchten bedragen.

- Zoete tamarinde
- Zure tamarinde

Tamarindepasta, asem, assem of asam wordt gemaakt van de donkere pulp van de tamarindepeul. Dit wordt een poosje in water geweekt, uitgeknepen en gezeefd.

De naam zoete en zure tamarinde geeft aan, dat er duidelijk verschil in smaak bestaat. De zoete kan zo gegeten worden en heeft de textuur van rozijnen. De zure tamarinde wordt in gerechten gebruikt vanwege zijn zure smaak.

Oorspronkelijk komt de tamarinde uit Oost-Afrika. Al in de prehistorische tijd kwam de boom naar India, vandaar verspreidde hij zich over bijna alle tropische gebieden. De tamarinde wordt in deze gebieden aangeplant in tuinen en parken.

De boom is geschikt voor alle gronden, behalve zure grond. Als de boom eenmaal goed is aangeslagen, kan hij lange tijd tegen droogte en de hete zon. Hij groeit langzaam.

Asem wordt bij de oosterse toko verkocht in verschillende vormen. Je kunt de verse tamarindepeul kopen en zelf de asem maken, je kunt de tamarindepulp in een samengeperst blok kopen, dit met water vermengen en zelf asemwater maken, of men koopt kant en klare gezuiverde tamarindepasta in potjes. Doe er water bij en je hebt asemwater.

Van de tamarindeboom kan men alles gebruiken. Een paar voorbeelden:

De schors wordt gebruikt om huiden te looien. Het hout wordt gebruikt voor hekken, panelen, meubels en houtskool. Bladeren van jonge boompjes worden vaak als groente gegeten. Uit de verse bladeren kan men een rode kleurstof winnen om daarmee stof te verven. De bloemen worden bij soepen en salades gegeten. Het vruchtvlees is een belangrijk bestanddeel van worcester- en barbecuesausen. Tamarindesiroop wordt vaak gebruikt voor verfrissende dranken, sorbets, zoetzure sausen, confituur en snoepjes.

De zaden worden vaak in water geweekt, gedroogd en dan geroosterd. Tot meel gemalen kan het voor het bakken van brood gebruikt worden. Tamarindeolie wordt gebruikt als lampolie en bij het vervaardigen van verf en lak. De vruchtschillen kunnen voor het verven van wol, zijde en katoen dienen. Bladeren, zaden en vruchten dienen ook als veevoer. In de volksgeneeskunde speelt de tamarinde een belangrijke rol.

De vrucht wordt ingezet tegen malaria, reuma, wonden, winderigheid en koorts. De bloemen zijn een remedie tegen reuma, pijn, ontstekingen, wonden en gewrichtsklachten, de bladeren tegen hoest en koorts.